رعایت بهداشت دهان و مسواک‌زدن روزانه نه تنها برای سلامت دهان و دندان ضروری است بلکه موجب حفظ سلامت کل بدن نیز می‌شود. دوبار در روز مسواک‌زدن و هربار به مدت دو دقیقه توسط انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه و مورد تایید قرار گرفته است. در صورتی که مسواک‌زدن به صورت صحیح انجام گیرد، پلاک‌های تجمع یافته و باکتری‌ها از بین می‌روند در غیر این صورت این آلودگی‌ها می‌توانند بین دندان‌ها و حتی بر روی زبان شما جمع شده و موجب مشکلاتی در آینده شوند. مسواک‌زدن به طور صحیح و منظم می‌تواند از ایجاد بیماری لثه و پوسیدگی دندان جلوگیری کرده و همچنین سیستم ایمنی شما را قوی‌تر کرده و سبک زندگی سالم‌تر را به ارمغان بیاورد. در این مقاله قصد داریم زوایای مسواک‌زدن صحیح را با توجه به شرایط مختلف آموزش دهیم.
آنچه برای مسواک‌زدن مورد نیاز است.
اولین قدم برای مسواک‌زدن صحیح این است که وسایلی مناسب را در اختیار داشته باشید. این وسایل عبارت‌اند از:
- مسواک
- خمیر دندان حاوی فلوراید
- نخ‌دندان
- دهانشویه (اختیاری)
شما باید مسواک خود را هر 3 تا 4 ماه یکبار عوض کنید. در صورتی که مسواک شما بیش از حد استفاده شده باشد، موهای آن فرسوده شده و کیفیت مسواک‌زدن تا حدودی کاهش می‌یابد. خمیردندان حاوی فلوراید که توسط انجمن دندانپزشکی آمریکا تایید شده است بهترین گزینه انتخابی برای بزرگسالان محسوب می شود.
ماده فلوراید می‌تواند دندان‌های شما را در برابر پوسیدگی محافظت کند. این نکته را مد نظر قرار دهید که برخی از کودکان خردسال نباید از این نوع خمیردندان استفاده کنند. در واقع انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه کرده است که:
- کودکان کمتر از 3 سال که اولین دندان‌هایشان بیرون آمده است را می‌توان با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید (به اندازه دانه برنج)، دهان‌شان را شستشو داد.
- کودکان 3 تا 6 ساله می توانند از خمیردندان حاوی فلوراید به اندازه نخود استفاده کنند.
در صورتی که نگران بلعیدن خمیردندان توسط کودکان هستید بهتر است که از خمیردندان‌های بدون فلوراید استفاده کنید.
نحوه صحیح مسواک‌زدن به صورت گام به گام
مسواک‌زدن صحیح برای حذف پلاک و باکتری‌هایی که به طور مداوم روی دندان و اطراف خط لثه ایجاد می شوند، بسیارکمک کننده است. درصورتی که پلاک‌های ایجاد شده به طور منظم تمیز نشود، ممکن است که در نهایت موجب ایجاد حفره، پوسیدگی دندان و حتی بیماری پریودنتال شود. به عبارتی درست مسواک‌زدن می تواند از دندان شما در مقابل پوسیدگی و همچنین انواع بیماری‌های دهان جلوگیری کند.
مراحل صحیح مسواک‌زدن عبارتند از:
- مرحله 1: مسواک‌زدن را از سطح بیرونی دندان‌های خود شروع کنید. این عمل راحت است. ابتدا کار را از دندان‌های بالایی شروع کرده و سپس دندان‌های پایین را به آرامی مسواک بزنید. مسواک‌زدن هر دندان به صورت جدا می تواند سرعت را کم کرده و در نتیجه هیچ نقطه ای از دندان جا نماند.
- مرحله 2: برس مسواک را با زاویه 45 درجه بر روی دندان‌های خود قرار دهید. حتما بر روی خط لثه مسواک را بکشید تا از شر هرگونه پلاک به دام افتاده یا بقایای غذا خلاص شوید. مسواک را به آرامی و با ضربات کوتاه به جلو و عقب حرکت دهید.
- مرحله 3: سطح داخلی دندان را مسواک بزنید. به دلیل اینکه بخش داخلی دندان‌های شما تا حدودی قابل مشاهده نیست، ممکن است مسواک نزدن آنها وسوسه انگیز باشد اما این نکته را بدانید که سطوح داخلی دندان‌های شما در برابر پلاک آسیب پذیرتر هستند. به منظور تمیز کردن سطوح داخلی دندان‌ها مسواک خود را به صورت زاویه 45 درجه قرار دهید و آن را به جلو و عقب بکشید.
- مرحله 4: دندان‌های آسیاب خود را تمیز کنید. یادتان باشد که برای مسواک‌زدن دندان های عقبی، از حرکات کوتاه جلو و عقب استفاده کنید تا غذای به دام افتاده به راحتی جدا شود.
- مرحله 5: زبان خود را مسواک بزنید. به منظور خوشبو شدن دهان، زبان خود را مسواک بزنید تا باکتری های ایجاد کننده بوی بد را از بین ببرید.
نحوه مسواک‌زدن با مسواک برقی
بزرگترین تفاوت میان استفاده از مسواک دستی و برقی این است که مسواک برقی بسیار راحت تر است زیرا سر مسواک به خودی خود می چرخد یا می لرزد.
- مرحله 1: مسواک خود را بشویید و خیس کنید و سپس مقداری خمیر دندان بر روی آن بمالید.
- مرحله 2: مسواک برقی را روشن کرده و از دندان‌هایی پایینی خود شروع کنید. سر آن را با زاویه 45 درجه و به سمت خط لثه نگه دارید.
- مرحله 3: با مسواک‌زدن هردندان جلو بروید و حین انجام، فشاری ظریف و هوشمندانه به دندان‌های خود وارد کنید.
- مرحله 4: سپس به ردیف بالایی دندان‌های خود بروید و این کار را تکرار کنید، هر بار یک دندان را تمیز کنید.
- مرحله 5: از سر برس مسواک برقی برای تمیز کردن زبان خود نیز استفاده کنید. سر مسواک را به آرامی بر روی سطح زبان خود حرکت دهید.
- مرحله 6: باقیمانده خمیر دندان، بزاق و آب دهان خود را داخل یک سینک تمیز بریزید و در نهایت شستشوی دهان خود را با آب سرد انجام دهید.
نحوه مسواک‌زدن دندان‌ها با دندان سیم‌کشی شده
مسواک‌زدن دندان‌های سیم‌کشی شده بسیار ساده بوده، اما نیازمند چند مرحله اضافی است.
- مرحله 1: مسواک‌زدن را با برداشتن نوار لاستیکی و یا قسمت های قابل جدا شدن سیم‌های دندان خود شروع کنید. این قطعات را باید قبل از استفاده مجدد بشویید.
- مرحله 2: مسواک خود را خیس کرده و مقداری خمیر دندان بر روی آن بگذارید.
- مرحله 3: اطراف سیم‌کشی دندان از جمله زیر سیم‌ها و پین‌ها را با دقت تمیز کنید.
- مرحله 4: سیم‌های دندان را طوری مسواک بزنید که از ذرات غذایی ایجاد کننده پلاک یا باکتری پاک شود.
- مرحله 5: دندان‌های خود را به طور معمولی مسواک بزنید، مسواک را از یک طرف دهان به طرف دیگر حرکت دهید و حداقل 2 دقیقه برای مسواک‌زدن وقت بگذارید.
- مرحله 6: زبان خود را به آرامی مسواک بزنید.
- مرحله 7: خمیردندان و بزاق باقیمانده را بیرون بریزید. دهان خود را با آب بشویید و دندان های خود را در آینه بررسی کنید تا مطمئن شوید کاملا تمیز شده‌اند.
نحوه مسواک‌زدن دندان ها با فضا‌نگه‌دار (اسپیسر)
فضانگه‌دارهای دندان که اسپیسر نیز نامیده می شوند، وسیله‌ای موقتی است که فضایی را برای سیم‌های دندان و باندهایی که دندانپزشک قصد نصب آن روی دندان‌های شما دارد، ایجاد می‌کند.
به منظور مسواک‌زدن با اسپیسر، شما می‌توانید مثل همیشه مسواک بزنید، جز اینکه به جای حرکات بالا و پایین، مسواک خود را به صورت عقب و جلو تکان دهید. این کار به نگه داشتن اسپیسرها در جای خود کمک می‌کند.
بعد از مسواک‌زدن دندان‌های خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که همه اسپیسرها در جایی قرار داشته باشند که دندانپزشک شما آنها را گذاشته است.
نحوه مسواک‌زدن بعد از کشیدن دندان عقل
زمانی که دندان خود را (مانند دندان عقل) می‌‌کشید، در هنگام مسواک زدن باید چند مسئله را رعایت کنید:
- مرحله 1: مسواک خود را کاملا تمیز کنید و بشویید. همچنین چند روز اول پس از کشیدن دندان از خمیردندان استفاده نکنید.
- مرحله 2: مسواک زدن را همانطور که به صورت معمول انجام می‌دهید پیش ببرید و همچنین برروی محلی که دندان شما کشیده شده است، مسواک را نکشید. مراقب باشد که لخته خون و بخیه‌ها را نکنید و از آسیب به محل جلوگیری کنید.
- مرحله 3: تا فردای پس از کشیدن دندان از مسواک استفاده نکنید که رد بخیه باز نشود. بعد از روز اول به آرامی و با احتیاط دهان خود را با آب بشویید.
نحوه مسواک‌زدن دندان‌های کودکان
این نکته را بدانید که کودکان زیر 3 سال ممکن است نیاز به استفاده از خمیر دندان بدون فلوراید یا مقدار بسیار کمتری از خمیر دندان حاوی فلوراید نسبت به یک کودک بزرگتر یا بزرگسال داشته باشند.
دندان‌های کودکان از زمانی که بیرون می‌آیند امکان پوسیدگی نیز دارند، بنابراین بهتر است بزرگسالان عادات خوب مراقبت از دندان را به آنها آموزش دهند.
- مرحله 1: از مسواک نرم و مناسب دهان کودک استفاده کنید، مسواک را خیس کنید و و مقدار کمی خمیردندان به اندازه یک دانه برنج (اگر کمتر از 3 سال داشته باشند) یا به اندازه نخود (اگر بالاتر از 3 سال باشند) بر روی مسواک بزنید.
- مرحله 2: مسواک را به آرامی تکان دهید و پشت، جلو و کناره‌های دندان کودک خود را مسواک بزنید. همچنین لثه هایی را که هنوز دندان‌ها از آن بیرون نیامده اند را نیز مسواک بزنید.
- مرحله 3: حتماً زبان فرزندتان را نیز مسواک بزنید. در نهایت از آنها بخواهید که دهان خود را شستشو دهند و خمیر دندان را بر روی سینک بریزند.
نحوه مسواک‌زدن ایمپلنت‌های دندانی
شما می‌توانید انواع ایمپلنت‌های دندانی را تقریباً مشابه با دندان های طبیعی مسواک بزنید. البته بهتر است که از مسواک نرم یا فوق نرم برای این کار استفاده کنید. یک برس برقی ممکن است حتی برای این کار بهتر باشد (زیرا مسواک برقی ممکن است بازدهی بیشتری نسبت به مسواک‌زدن با روش دستی داشته باشد.) این نکته را در نظر داشته باشید که مسواک با موهای سفت، می تواند به بافت لثه و اطراف ایمپلنت آسیب وارد کند.
خمیردندانی ملایم و غیرساینده انتخاب کنید. مطمئن شوید که محصولات دارای جوش‌شیرین که احساس شن مانند زیر دندان دارند، استفاده نکنید. با وجود اینکه ایمپلنت ها بادوام هستند، اما از ایجاد هرگونه خطر که نیاز به ترمیم مجدد ایمپلنت داشته باشد، بپرهیزید. در صورتی که موارد ذکر شده رعایت شود، به احتمال زیاد باکتری ها و لکه‌ها از بین می‌روند.
مسواک خود را به صورت زاویه 45 درجه بر روی خط لثه قرار دهید و با ضربات کوتاه مسواک را بر روی دندان تکان دهید. هر بار روی تمیز شدن یک دندان تمرکز کرده و پس از آن مسواک خود را به دندان بعدی ببرید. در نهایت کل دهان را به طور کامل در امتداد خطوط لثه تمیز کنید. مسواک زدن دندان‌های آسیاب را فراموش نکنید و فقط به اندازه ای فشار وارد کنید که باعث سفید شدن بافت لثه شما شود نه بیشتر.
نحوه مسواک‌زدن با روکش و کامپوزیت دندان
اگر بر روی دندان‌های خود اقدامات زیبایی نظیر کامپوزیت دندان یا روکش‌های زیبایی انجام داده اید، می‌توانید مثل همیشه آنها را مسواک بزنید. اما برای این‌کار اطمینان حاصل کنید که از مسواک نرم استفاده شود علاوه بر آن بهتر است که از خمیردندان غیرساینده استفاده کرده و همچنین مسواک‌زدن را با ملایمت انجام دهید.
نظرات کاربران