سرعت پایین و کارمزد بالا در انجام تراکنشات از چالش‌هایی بودند که معامله گران در شبکه اتریوم از آن رنج می‌بردند . از این رو، توسعه دهندگان برای ارائه لایه دوم اتریوم با هدف افزایش مقیاس پذیری، برطرف کردن مشکلات اساسی و کاهش مصرف انرژِی دست بکار شدند. در ادامه این مطلب با ویژگی‌ها و پروژه‌های لایه دوم اتریوم آشنا می‌شوید.
لایه دوم اتریوم چیست؟
از آنجایی که اتریوم یکی از محبوب‌ترین پروژه‌های ارز دیجیتال است، کاربران زیادی روزانه در این شبکه فعالیت می‌کنند و در نتیجه، ترافیک شبکه افزایش می‌یابد. از طرفی، ظرفیت شبکه اتریوم نیز محدود است و افزایش رقابت در تراکنشات سبب افزایش هزینه خدمات می‌شود. در چنین شرایطی، شبکه اتریوم قادر به برطرف کردن تقاضای کاربران نبود. بنابراین، برای بهینه سازی سرعت و کارمزد، اتریوم 2 راه اندازی شد.
لایه دوم اتریوم، در بالای شبکه اصلی قرار دارد و از طریق قراردادهای هوشمند فعالیت می‌کند. لایه اول و لایه دوم اتریوم همچنان با هم در ارتباط هستند؛ اما در زیرساخت‌ها به یکدیگر وابسته نیستند.
ویژگی های لایه دوم اتریوم
همان‌طور که بیان شد، لایه دوم اتریوم برای حل مشکلاتی مانند مقیاس پذیری و مصرف بالای برق روی کار آمد. بهتر است اگر که قصد خرید اتروم را دارید، با ویژگی‌های لایه دوم اتریوم به خوبی آشنا باشید. در این بخش به ویژگی‌های اصلی لایه دوم می‌پردازیم.
کانال‌های پرداخت (State channel)
کانال‌های پرداخت یک لایه بالاتر از لایه اول قرار دارند و با بلاکچین اصلی در دو مرحله شروع و انتهای پرداخت، ارتباط هستند.
بلاکچینهای جانبی (Side chain)
بلاکچینهای جانبی با استفاده از یک peg دو طرفه به بلاکچین اصلی متصل می‌شوند. تامین امنیت شبکه و استفاده از اجماع دیگر بلاکچینهای جایگزین از وظایف این بلاک‌چین‌ها است. به SKALE و XPAI در شبکه اتریوم می‌توان به عنوان مثالی از بلاکچین جانبی اشاره کرد.
پلاسما (PLASMA)
بلاکچینهای کودک (بلاک‌چینی کوچک‌تر) به مقیاس‌پذیری توسط بلاکچینهای اصلی کمک می‌کنند. پلاسما مانند نمودار درختی است. کنترل امنیت این بستر در دست اتریوم است و زمانی که مشکلی در مقیاس‌پذیری ایجاد شود، تعداد بلاکچینهای کودک افزایش می‌یابد. داده‌ها در این سیستم پراکنده هستند و این یک ایراد جدی است. اگر حمله‌ای به بلاکچین صورت گیرد، داده‌های بلاکچینهای کودک به بلاکچین اصلی انتقال داده می‌شوند و هرج و مرج ایجاد می‌شود. راه حل پلاسما سازگاری خوبی با سایر راه‌حل‌های مقیاس‌گذاری مثل شاردینگ دارد. به‌طورکلی دارای این راه حل تجربه کاربری ضعیفی دارد و ممکن است انتقال یک دارایی دو هفته زمان ببرد. OMG و MATIC دو مورد از موفق‌ترین پروژه‌های لایه دوم هستند که از راه حل پلاسما استفاده می‌کنند.
رول آپ‌ها (ROLL UP)
رول آپ‌ها تمام تراکنش‌ها را جمع آوری می‌کنند و تنها یک تراکنش را به شبکه اصلی ارسال می‌کنند. با این کار شبکه خلوت‌تر می‌شود و ماینرها راحت‌تر کار می‌کنند. رول آپ‌ها در دو دسته تقسیم می‌شوند: رول آپ پیش بینی (optimistic roll up) و رول آپ دانش صفر(zero knowledge roll up). یکی از مزیت‌هایی که optimistic ارائه می‌دهد، مهاجرت قراردادهای هوشمند از لایه اول به لایه دوم و پشتیبانی از EVM است؛ اما از نظر امنیتی نسب به ZK ضعیف‌تر عمل می‌کند.
ولیدیوم (Validium)
وظیفه ویلیدیوم نیز مانند رول آپ‌ها استفاده از اثبات دانش صفر است؛ اما تفاوت این است که دسترسی داده‌ها در خارج از زنجیره است. این ویژگی باعث می‌شود تا وجوه قابل سرقت نباشند، زیرا ارسال مجوز هر تراکنش به عهده کاربر است. استارک (stark) تنها پروژه روی این الگوریتم است.
راه‌حل هیبرید (HYBRID SOLUTION)
ترکیب چند پروژه لایه دوم در یک پروژه را راه‌حل هیبرید می‌گویند. ارز سلر (Celer) تنها ارزی است که از این راه حل استفاده می‌کند و امنیت اصلی زنجیره توسط Roll Up و Optimistic تامین می‌شود.
اهمیت استفاده از لایه دوم اتریوم
در بخش قبل، ویژگی‌ها و راه حل‌های لایه دوم اتریوم توضیح داده‌شد و فهمیدیدم هر یک کاربرد و زمینه فعالیت خاصی دارند. برای مثال وقتی که در دسترس بودن داده‌ها اهمیتی نداشته باشد،از پلاسما استفاده می‌شود. از کانال‌های پرداخت نیز برای انجام پرداخت‌های سریع و از roll up برای ایجاد امنیت بیشتر استفاده می‌شود.
چند مورد از بهترین پروژه های لایه دوم اتریوم
حالا که با نحوه عملکرد و ماهیت لابه دوم اتریوم آشنا شدید، در این بخش چند نمونه از بهترین پروژه‌های لایه دوم اتریوم را به شما معرفی می‌کنیم.
Optimism
Optimism که به عنوان یکی از معروف‌ترین پروژه‌های لایه دوم اتریوم به شمار می‌رود، راهکارهایی را برای بهینه سازی سرعت و هزینه تراکنشات پیشنهاد کرده‌است. کاربران از توکن بومی SNX برای استیکینگ در این پلتفرم استفاده می‌کنند.
Arbitrum
آربیتروم (Arbitrum) یکی از بهترین پروژه‌های لایه دوم اتریوم است. توسعه دهندگان می‌توانند از طریق امکانات و خدمات این پروژه، قراردادهای هوشمند خود را به طور متقابل کامپایل کنند. این پروژه توکن بومی ندارد و از فناوری roll up و تجمیع زنجیره جانبی تراکنش‌ها پشتیبانی می‌کند.
Immutable-X
Immutable-X ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. مقیاس‌پذیری، تأیید فوری تراکنش‌ها و کارمزد صفر را می‌توان از مهم‌ترین ویژگی‌ها در نظر گرفت. همچنین این پروژه، یکی از اولین راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری برای توکن‌های NFT اتریوم به حساب می‌آید.
OMG
OMG، یک صرافی غیر متمرکز است که توسط بازار ساز خودکار مدیریت می‌شود و این توانایی را دارد تا تمام توکن‌های مبتنی بر اتریوم را به لایه دوم منتقل کند. افزایش تراکنش‌های اتریوم به بیش از 1000 عدد از سایر دستاوردهای این پروژه است. این پروژه توانسته بدون آسیب به امنیت بلاکچین اتریوم، کارمزد خود را به حدود یک سوم شبکه اتریوم کاهش دهد. پردازش تراکنش‌ها در خارج از شبکه اتریوم انجام می‌شود و تنها در هنگام تسویه نهایی به اتریوم نیاز است.
Polygon
پالیگان (Polygon)، با هدف توسعه و اتصال شبکه‌های بلاک چین مبتنی بر اتریوم طراحی شده است و قصد دارد امنیت و انعطاف‌پذیری اتریوم را تقویت کند. طبق آمار، 256 تراکنش می‌تواند در هر یک از بلوک‌های زنجیره پالیگان پردازش شود. همچنین انجام 7000 تراکنش در ثانیه در زنجیره پالیگان امکان پذیر است.
Loopring
یکی دیگر از پروژه‌های برترلایه دوم اتریوم، لوپرینگ (Loopring) است که توسط تیم zkRollups توسعه یافته و توکن بومی LRC است. از مزایای این پروژه می‌توان به دسترسی سریع و آسان به تمام توکن‌های مبتنی بر اتریوم اشاره کرد. شبکه لوپرینگ این توانایی را دارد تا تراکنش‌ها را با سرعت حدود 1000 برابر اتریوم پردازش کند.
کلام آخر
همان طور که ذکر شد، هدف اصلی اتریوم دو حل مشکل مقیاس‌پذیری، کارمزد و مصرف انرژی است. در این مقاله بهترین پروژه‌های لایه دوم اتریوم معرفی شد. پروژه‌های لایه دوم که با استقبال و محبوبیت خوبی ذو به رو شدند، راه‌حل‌های کارآمدی برای حل این مشکلات هستند.
نظرات کاربران